Wordt dit een doorbraak voor het mobiliteitsbudget?
Een poosje geleden bereikte de regering een akkoord over bedrijfswagens. In het regeerakkoord was voorzien dat die een sleutelrol zouden spelen in de vergroening van de mobiliteit. Dat hoeft niet te verbazen want de 1,3 miljoen bedrijfswagens die in België rondrijden kunnen een aardig verschil maken.
De nieuwe regeling stelt dat vanaf 2026 nog alleen emissieloze wagens fiscaal aftrekbaar zijn. Dat betekent dat werkgevers die tegen dan hun wagenpark niet vergroenen, aardig wat meer zullen moeten betalen. Voor werknemers verandert er niks aan het principe, maar ‘groene’ – elektrische – bedrijfswagens zullen ook voor hen aantrekkelijker worden. Bedrijfswagens mét CO2-uitstoot gaan dan weer duurder worden. Daarnaast wordt ook sterker ingezet op het mobiliteitsbudget.
Vanuit het ACV werden de besprekingen van nabij opgevolgd. Het gaat namelijk niet alleen over ecologische en sociale doelstellingen die het ACV onderschrijft, maar ook om het loonzakje van heel veel werknemers. Wij polsten bij ACV-mobiliteitsdeskundige Koen Repriels en ACV-kaderverantwoordelijke Sandra Vercammen hoe zij naar de nieuwe regeling kijken.
Koen: “Het akkoord wil niet alleen groenere, maar ook minder bedrijfswagens. Er zal meer dan nu worden ingezet op een mobiliteitsbudget als alternatief voor de bedrijfswagen. Dat komt erop neer dat je als werknemer het budget dat je werkgever betaalt voor je wagen, kan gebruiken om op een andere manier mobiliteit te ‘kopen’, of voor loon. Het mobiliteitsbudget is niet nieuw, maar het kwam nooit echt van de grond, hoewel uit onderzoek blijkt dat 25 tot 30% van de bedrijfswagenrijders eigenlijk wel geïnteresseerd is. Momenteel stapten slechts 1.000 werknemers over. Heel weinig werkgevers bieden het ook aan. Nu worden de mogelijkheden verder uitgebreid. Het kan heel breed gaan. Van een bedrijfsfiets of een abonnement voor het openbaar vervoer tot zelfs de kost van je woning, als je dicht bij je werk woont en daardoor verplaatsingen uitspaart. Werkgevers moéten het mobiliteitsbudget echter niet aanbieden. Dat is echt een gemiste kans. Die verplichting willen we proberen te onderhandelen in bedrijven en sectoren. Het voorkomt dat werknemers tegen hun zin met een niet-emissievrije, en steeds duurdere, bedrijfswagen rondrijden.”
Een veelgehoorde kritiek op bedrijfswagens is dat het een extra voordeel is voor beter betaalde werknemers. Verandert deze regeling daar iets aan?
Koen: “Bedrijfswagens kosten de schatkist en de sociale zekerheid vooral veel geld aan niet-ontvangen bijdragen.”
Sandra: “Dat klopt. Maar Je kan de bedrijfswagen in ons land niet plotsklaps wegdenken. Dat zou een forse inlevering betekenen voor heel veel betrokkenen. Bedrijfswagens zijn trouwens al lang geen voorrecht meer van de happy few. Dat blijkt wel uit het grote aantal. Het aantal bedrijfswagens groeit nog steeds. Ook voor werknemers in de middengroep is het een belangrijk onderdeel van het loon. De bedrijfswagen is een gevolg van de enorme druk op de lonen, die door de loonwet nauwelijks mogen stijgen. Daardoor zoeken werkgevers naar alternatieven om hun werknemers extra te belonen. De realiteit zoekt altijd een uitweg. Bovendien worden in nogal wat sectoren kaderleden uitgesloten van het sociaal overleg en van cao’s over loon. Dan is het niet verwonderlijk dat er naar oplossingen naast het formele overleg gezocht wordt. Wij vragen al lang dat álle werknemers bij het overleg worden betrokken. We boeken voortgang, maar nog altijd worden kenniswerkers en kaderpersoneel vaak uitgesloten van dat overleg.”
Binnenkort start het sectoroverleg over de loon- en arbeidsvoorwaarden voor de komende twee jaar. Worden bedrijfswagens een thema?
Koen: “Als het aan ons ligt zeker wel. Het zal belangrijk zijn om goede en transparante afspraken te maken over de omslag naar elektrische bedrijfswagens. Werkgevers zullen emissieloze auto’s in hun gamma moeten opnemen en duidelijk aan hun medewerkers moeten communiceren over wat wagens met en zonder emissie hen gaan kosten. Maar we hopen vooral ook dat het mobiliteitsbudget nu eindelijk kansen krijgt en aangeboden wordt. Want alle wagens vervangen door groene modellen mag dan al positief zijn voor het milieu, het verandert niks aan de files en de mobiliteitsproblemen. We moeten evolueren naar minder wagengebruik in de spits en naar minder salariswagens, die enkel voor woon-werkverkeer en privéverplaatsingen gebruikt worden.”
Is dat een haalbare kaart?
Sandra: “Werknemers willen die duurzame omslag mee waarmaken. En via overleg zorgen we er voor dat er compensaties komen. Ik merk trouwens dat de jongere generatie anders in het leven staat en geen tijd wil verspillen in de file.“
Koen: ”Maar er is ook nog veel koudwatervrees. De overstap naar een mobiliteitsbudget is echt niet zo moeilijk als men soms denkt. In overleg vinden we inderdaad wel oplossingen.”
Auteur: Jan Deceunynck – Foto: Belga Image