Van al het winkelpersoneel hebben zij die werken in de zelfstandige kleinhandel de minst voordelige loon- en arbeidsvoorwaarden. De zelfstandige kleinhandel (paritair comité 201 en paritair comité 202.01) omvat zowel de kleine familiebedrijven als grotere ondernemingen als City Delhaize of de Carrefour Express. Sven De Scheemaeker neemt het vanaf mei op voor deze kwetsbare groep. “We stellen vast dat deze mensen het slechtst betaald worden, in de moeilijkste omstandigheden werken en het meest flexibel moeten zijn,” zegt hij.
Wat kunnen we als vakbond doen?
De Scheemaeker: De eerste stap is hen te voorzien van de juiste informatie. Maar we willen geen eenrichtingsverkeer. Via www.pc201.be willen we echt in dialoog gaan met de werknemers in de sector. We starten met een uitgebreide enquête én voeren gesprekken via digitale weg om de noden van de doelgroep nog beter te leren kennen. Als vakbond focussen we vaak op grote bedrijven, waardoor we werknemers in kleinere winkels soms wat uit het oog verliezen. Daar gaan we nu verandering in brengen.
Wat zal de werking van de zelfstandige kleinhandel uniek maken?
De Scheemaeker: We willen het activistische karakter van de website versterken. Een pamflet verspreiden is te weinig. Via kritische artikels over het fenomeen van de werkende armen in deze sector willen we de politieke druk opvoeren, in overleg en samenwerking met andere middenveldorganisaties. Post-corona komt er heel wat armoede op ons af. We zijn het onszelf verplicht deze maatschappelijke schandvlek de wereld uit te helpen. Via juridische weg willen we ook de vele vennootschapsconstructies te lijf gaan. Die laten werkgevers toe de loon- en arbeidsvoorwaarden bijzonder opportunistisch in te vullen.
Het klassieke verhaaltje van de kleine zelfstandige die zich geen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden kan veroorloven is gewoonweg niet waar
In welke zin?
De Scheemaeker: Grote ketens zoals Carrefour en Delhaize organiseren de buurtwinkels AD Delhaize en Carrefour City via aparte vennootschappen. Daar zijn de loon- en arbeidsvoorwaarden beduidend slechter, en ontlopen ze bovendien syndicaal overleg. We moeten dus nog meer ijveren voor het correct verdelen van de koek. Want het hoeft zo niet te zijn. Het klassieke verhaaltje van de kleine zelfstandige die zich geen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden kan veroorloven is bij zo’n winkels gewoonweg niet waar. Meer nog, een AD Delhaize is vaak (veel) winstgevender dan een gewone Delhaize!
De werknemers zijn door de slechte contracten wel het slachtoffer.
De Scheemaeker: Inderdaad. Dagcontracten, weekcontracten en tijdelijke contracten zijn zowat de norm in de sector. Dat creëert een maatschappelijk probleem: slecht betaalde jobs krikken het armoedecijfer omhoog. We moeten beleidsmakers hierin meer op hun verantwoordelijkheid wijzen. We willen deze praktijken onder de aandacht brengen en zo druk op de politiek zetten. Bijna iedereen begrijpt dat het onaanvaardbaar is dat mensen hard werken en toch niet rondkomen. De dooddoener ‘het is hun eigen schuld’, raakt kant noch wal. Ook academici roeren zich steeds meer: door de pandemie is de armoede fors aan het groeien – en niet alleen in de distributiesector. We moeten daar een tegengewicht aan bieden.
Wat wil je bereiken?
De Scheemaeker: Ik wil vooral het sociaal overleg verbeteren. Een confrontatiepolitiek is niet de oplossing. Het lijkt me een betere strategie om met open geest te luisteren naar elkaars standpunten en samen te zoeken naar oplossingen. Ik ga ervan uit dat ook aan de kant van de werkgevers mensen zitten die het maatschappelijk belang mee voorop willen zetten. Misschien moeten we dus proberen om loopgravenoorlogen te ontmijnen. En durven moderniseren, zoals in Nederland, waar ze de wetgeving veel sneller ten gronde herzien.
Ook Kristel Van Damme, algemeen coördinator van ACV Puls voor de distributiesector voelt dat er een frisse wind nodig is om de werknemers in de zelfstandige kleinhandel mee op de syndicale golf te laten surfen. “In PC 311 hebben we heel wat ervaring opgebouwd wat betreft communicatie. Die willen we nu ook in de zelfstandige kleinhandel benutten, want die werknemers verdienen meer aandacht.
De uitdagingen zijn groot. Er zijn familiezaken die goed draaien en het goed menen, maar we zien ook veel misbruik. En we moeten zorgen voor een betere verloning. We voelen dat in de kleinhandel de aandacht voor opleiding toeneemt. Daarin treden ook onze sociale partners ons bij. Zo moeten we als partners proberen de werkgevers te overtuigen.”
Wie werkt in een zelfstandige kleinhandel kan alvast de enquête invullen op www.pc201.be.
Je maakt ook meteen kans op een Bongobon!
Auteur: Frederik Vermeulen | Foto: BelgaImage