Pak ziekmakend werk aan, niet ziekgemaakte werknemers
In 2022 waren er in de privésector 103.570 werknemers slachtoffer van een arbeidsongeval op de werkplek. Een kleine daling met 1% ten opzichte van vorig jaar. Toch zien we nog 50 dodelijke ongevallen en 10.405 ongevallen met een blijvende arbeidsongeschiktheid als gevolg. 15.286 werknemers konden meer dan een maand niet werken als gevolg van een arbeidsongeval. Dat bleek onlangs uit een analyse door het ACV naar aanleiding van de Werelddag voor veilig en gezond werk op 28 april.
Spier- en skeletaandoeningen
De meest voorkomende werkgerelateerde gezondheidsproblemen zijn spier- en skeletaandoeningen, zoals artrose, tendinitis, of lage rugpijn. Maar liefst 2,5 miljoen Belgen hebben er last van en het zorgt voor 5 miljard euro extra uitgaven in de gezondheidszorg en verloren arbeidsdagen wegens ziekte. Met de campagne ‘Meer rechten voor je rug’ eiste het ACV in 2022 dan ook politieke actie. De vakbond legde concrete voorstellen op tafel om de wetgeving rond deze gezondheidsrisco’s te verbeteren. Na twee jaar aandringen, wordt deze nieuwe wetgeving deze maand ingevoerd en komt het risico op spier- en skeletaandoeningen op gelijke hoogte met bijvoorbeeld psychosociale risico’s of blootstelling aan kankerverwekkende stoffen. De nieuwe wetgeving maakt van België het eerste Europese land met een specifieke wetgeving rond deze enorme problematiek. Sterk vakbondswerk op de werkvloer zal er mee voor zorgen dat de nieuwe wetgeving gezonder werk oplevert voor iedereen – van zwaar werk in de bouw, over niet-ergonomisch bureauwerk, tot patiënten tillen in rusthuizen en zorginstellingen.
Slachtoffers in de kou
Uit onderzoek van Fedris – het federaal agentschap voor arbeidsongevallen en beroepsziektes – blijkt dat verzekeraars steeds vaker weigeren arbeidsongevallen te erkennen. In meer dan 1 op 6 van de gevallen is deze weigering onterecht. Voor de ernstige ongevallen gaat het zelfs om bijna 20% van de onderzochte ernstige ongevallen. Dat zijn ontnuchterende cijfers. Het betekent dat er jaarlijks duizenden slachtoffers van een arbeidsongeval in de kou blijven staan. Het betekent ook dat de slachtoffers, de werkgevers en de overheid/sociale zekerheid de factuur betalen, terwijl de verzekeraars de verzekeringspremies opstrijken.
Ricicogroepen
Omdat uit cijfers blijkt dat interimmers en platformwerkers meer dan gemiddeld voorkomen in de ongevallenstatistieken, blijft het ACV via Interim United en ACV United Freelancers met de personeelsvertegenwoordigers op de werkvloer sterk inzetten op hun veiligheid. Daarnaast blijken echter ook dienstenchequewerknemers meer risico te lopen. Risicoanalyses worden vaak niet uitgevoerd en de rechten op gezondheidstoezicht worden met voeten getreden. Ze worden ook te vaak worden blootgesteld aan hormoonontregelende stoffen. Blootstelling aan die stoffen wordt in verband gebracht met onvruchtbaarheid, verstoringen van het immuunsysteem, teelbalkanker, borstkanker, diabetes, ADHD en Alzheimer. De stoffen kunnen al bij zeer lage concentraties gezondheidsproblemen veroorzaken. Het ACV werkt voor en achter de schermen hard om hierin verbetering te brengen. Op 18 juli 2023 verscheen onder druk van het ACV wetgeving over de bescherming van werknemers tegen hormoonontregelende stoffen. Vanaf nu zijn in alle ondernemingen dezelfde strenge regels van toepassing die we al langer kennen voor kankerverwekkende stoffen.
Sancties
Intussen wijzen veel politici en werkgeversorganisaties met een beschuldigende vinger naar langdurig zieken. Met dreigende taal, meer controles en financiële sancties moeten ze terug aan het werk. Zieke werknemers de schuld geven is echter vooral een manier voor politici en werkgevers om de aandacht af te leiden van een falend beleid voor meer werkbaar werk. Zo blijft hun verantwoordelijkheid voor het organiseren van ziekmakend werk buiten schot. Met protestacties, druk bij parlementairen en tussenkomsten in het publiek debat verzetten we ons tegen het sanctioneren van langdurig zieken. Tegelijkertijd pleiten en zorgen we voor oplossingen waar het probleem écht zit: op de werkplek.
Auteur: Jan Deceunynck | Afbeelding: Shutterstock