Het online platform Deliveroo is één van de meest zichtbare voorbeelden van wat we de ‘gig economy’ noemen. Via een app biedt de onderneming allerlei klussen aan waar je als koerier kan op ingaan. De werknemers zijn freelancers en hebben dus geen vast arbeidscontract. Hierdoor krijgen ze geen uurloon maar een vergoeding per uitgevoerde taak. De onderneming achter deze app kan de koeriers erg flexibel inzetten zonder enige verantwoordelijkheid op te nemen bij ziekte of arbeidsongevallen. Vakantie nemen betekent geen geld krijgen. Zelfs de fiets waarmee je rijdt, moet je zelf kopen en onderhouden.
Deliveroo beweert dat er geen arbeidsrelatie bestaat. Zij zijn ‘louter een databestand dat vraag en aanbod aan elkaar linkt’. Over heel Europa gaan koeriers in verzet tegen deze arbeidsvoorwaarden. In 2017 waren er in 8 landen 40 diverse soorten acties, gaande van het uitdelen van pamfletten in restaurants die met de app werken tot juridische stappen.
In Bologna leidde dit op stedelijk niveau tot afspraken over het recht op verzekering, vakbondsrechten en een uurloon dat de nationale collectieve akkoorden volgt. In Spanje oordeelde een rechter in Valencia dat een koerier een werknemer is en geen freelancer. Tegelijkertijd legde de sociale inspectiediensten van Valencia, Madrid en Barcelona het bedrijfsmodel onder de loep. Doorn in het oog is het zelfstandigenstatuut. De arbeidsinspectie zegt dat de koeriers werknemers moeten zijn. Als ze via hun onderzoek gelijk krijgen betekent dit dat Deliveroo honderden werknemers moet inschrijven voor de nationale socialezekerheid.
Ook in het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland en Nederland ondernamen werknemers acties. Deliveroo is uiteraard niet het enige bedrijf dat al het mogelijke doet om spelregels te omzeilen. De vakbonden staan op de bres om de arbeidsvoorwaarden van deze koeriers te verdedigen.